Bóng ma của cuộc chiến thương mại tái xuất: Những thách thức mới cho nền kinh tế toàn cầu và thị trường tiền điện tử

Gần một thế kỷ trước, Đạo luật Thuế quan Smoot-Hawley đã gây ra những tác động tiêu cực sâu rộng đối với nền kinh tế thế giới. Chính sách này, dưới danh nghĩa bảo vệ ngành công nghiệp trong nước, đã dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng của thương mại toàn cầu và làm trầm trọng thêm mức độ nghiêm trọng của Đại suy thoái. Đến ngày nay, bóng ma của chủ nghĩa bảo hộ thương mại vẫn chưa thể xóa bỏ.

Vào tháng 4 năm 2025, Mỹ tuyên bố áp đặt thuế 125% đối với hàng hóa Trung Quốc, khiến thị trường toàn cầu một lần nữa rơi vào tình trạng hoang mang. Bộ Thương mại Trung Quốc nhanh chóng phản ứng, cho biết nếu phía Mỹ tiếp tục thực hiện "trò chơi số thuế" như vậy, Trung Quốc sẽ không quan tâm và giữ quyền áp dụng các biện pháp phản công bổ sung. Trong khi đó, chính phủ Mỹ đã đề xuất "tạm dừng thuế trong 90 ngày" đối với 75 quốc gia, giảm tỷ lệ thuế chung xuống 10%, nhưng loại trừ Trung Quốc, Mexico và Canada. Chiến lược thương mại có mục tiêu này không chỉ làm tăng rủi ro về việc tách rời kinh tế giữa Trung Quốc và Mỹ, mà còn đặt ra những thách thức mới cho thị trường tiền điện tử - chiến trường mới của dòng vốn toàn cầu.

Lời cảnh báo từ lịch sử

Thảm họa do Đạo luật Thuế quan Smoot-Hawley vào những năm 1930 mang lại là các quốc gia rơi vào vòng xoáy thuế quan trả đũa, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống thương mại quốc tế. Là một trong những chính sách thương mại phá hoại nhất của thế kỷ 20, nó cung cấp cho các nhà quyết định đương đại bài học lịch sử sâu sắc: chủ nghĩa bảo hộ thương mại chưa bao giờ là phương pháp hiệu quả để giải quyết khó khăn kinh tế.

Năm 1930, Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua đạo luật này, tăng mức thuế nhập khẩu trung bình lên 59%, mức cao nhất trong lịch sử. Mặc dù mục đích ban đầu là để bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước bị ảnh hưởng bởi cuộc Đại suy thoái, nhưng nó đã gây ra những phản ứng dây chuyền thảm khốc. Các đối tác thương mại chính trên toàn cầu nhanh chóng thực hiện các biện pháp trả đũa, dẫn đến việc thương mại quốc tế thu hẹp gần hai phần ba trong giai đoạn 1929-1934, xuất khẩu của Hoa Kỳ giảm mạnh 70%, tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu càng trở nên tồi tệ hơn. Chính sách này không những không cứu vãn được nền kinh tế Hoa Kỳ, mà còn làm sâu sắc và kéo dài cuộc Đại suy thoái, phơi bày những thiếu sót chết người của chủ nghĩa bảo hộ thương mại: trong nền kinh tế toàn cầu hóa, việc đơn phương tăng cường rào cản thương mại chắc chắn sẽ tạo ra tác dụng ngược. Nghiêm trọng hơn, đạo luật này đã phá hoại nền tảng của hợp tác thương mại đa phương quốc tế, khuyến khích tâm lý dân tộc kinh tế, đặt nền tảng cho sự sụp đổ của trật tự kinh tế quốc tế trước Thế chiến II.

Chiến lược thương mại của thời đại mới

Cuộc chiến thuế quan vào năm 2025 khác với tình hình vào năm 1930. Mỹ cố gắng thông qua "cuộc chiến thuế quan chọn lọc" để tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu - một mặt gây áp lực lớn lên Trung Quốc, mặt khác tạm thời làm dịu quan hệ với hầu hết các quốc gia. Chiến lược "phân hóa và phá vỡ" này bề ngoài có vẻ khôn ngoan, nhưng thực chất tiềm ẩn rủi ro. Là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, Trung Quốc không còn là quốc gia yếu kém trong thương mại chỉ ứng phó thụ động như vào những năm 1930. Đối mặt với việc Mỹ tăng thuế, Trung Quốc không lập tức tiến hành trả đũa tương xứng, mà chọn cách xử lý lạnh lùng, đồng thời tăng tốc thực hiện chiến lược "giảm phụ thuộc vào đồng đô la". Sự kiên định trong chiến lược này khiến thị trường nhận ra rằng, cuộc chiến thương mại mới có thể không biến thành một cuộc hỗn chiến toàn diện như những năm 1930, mà là một cuộc chiến tiêu hao kéo dài hơn.

thị trường tiền điện tử的反应

Chính sách thuế "Ngày Giải phóng" của chính phủ Hoa Kỳ đã gây ra sự biến động mạnh mẽ trên thị trường tài chính toàn cầu, thị trường tiền điện tử cũng bị ảnh hưởng toàn diện. Giá Bitcoin đã giảm từ 83,500 USD xuống 74,500 USD, trong khi Ethereum giảm nhiều hơn, từ 1,800 USD xuống 1,380 USD, tổng vốn hóa của các loại tiền điện tử khác cũng giảm hơn 40%. Tính thanh khoản trên thị trường rõ rệt thu hẹp, dòng vốn vào Bitcoin hàng tháng đã giảm mạnh từ mức đỉnh 100 tỷ USD xuống còn 6 tỷ USD, trong khi Ethereum đã chuyển sang dòng ra ròng 6 tỷ USD. Mặc dù đã xảy ra "bán tháo kiểu đầu hàng" quy mô lớn, nhưng với việc giá giảm, quy mô thua lỗ dần thu hẹp cho thấy áp lực bán trong ngắn hạn có thể đã gần cạn kiệt.

Xét từ góc độ phân tích kỹ thuật, 93.000 USD trở thành mức kháng cự chính để Bitcoin tăng trở lại, trong khi khoảng 65.000-71.000 USD là khu vực hỗ trợ cốt lõi mà phe bò phải giữ vững. Hiện tại, thị trường đã bước vào giai đoạn then chốt, nếu phá vỡ mức hỗ trợ, có thể khiến hầu hết nhà đầu tư rơi vào trạng thái thua lỗ, từ đó gây ra sự điều chỉnh thị trường mạnh mẽ hơn. Tổng thể, thị trường tiền điện tử rất nhạy cảm với sự thay đổi của thanh khoản toàn cầu, sự không chắc chắn do chính sách thuế lần này đã gây ra ảnh hưởng rộng rãi, việc thị trường có thể ổn định hay không sẽ phụ thuộc vào xu hướng chính sách tiếp theo và tình hình dòng vốn quay lại.

Kết luận

Trong cuộc chơi kinh tế toàn cầu này, thị trường tiền điện tử vừa là người chịu đựng bị động, vừa là biến số chủ động. Khi tình hình quốc tế căng thẳng, hệ thống tiền tệ toàn cầu bất ổn, các nhà đầu tư có thể sẽ chú ý nhiều hơn đến những phương thức lưu trữ giá trị kỹ thuật số hiếm hoi, toàn cầu và không bị kiểm soát bởi bất kỳ chính phủ hay thực thể nào. Có lẽ, chính khi uy tín của trật tự cũ bị xói mòn bởi chiến tranh thương mại, hạt giống của hệ thống kinh tế mới bắt đầu âm thầm nảy nở.