Bitcoin Tài chính phi tập trung：kỳ vọng và cạm bẫy dưới hạn chế công nghệ

Gần đây, khái niệm "Bitcoin Tài chính phi tập trung" đã thu hút sự chú ý rộng rãi. Tuy nhiên, sau khi phân tích sâu, nhận thấy rằng những dự án này hoặc là cực kỳ tập trung, hoặc hoàn toàn không thực tế. Thực tế là Bitcoin không thể hỗ trợ Tài chính phi tập trung thực sự, điều này thật đáng kinh ngạc.

Giới hạn cơ bản của Bitcoin

Bitcoin không thể đạt được Tài chính phi tập trung thực sự, chủ yếu là vì nó thiếu một máy ảo hoàn chỉnh Turing. Điều này có nghĩa là Bitcoin không thể hỗ trợ các hợp đồng thông minh phức tạp như các blockchain khác, do đó thiếu khả năng cốt lõi cần thiết cho Tài chính phi tập trung.

Hiện tại, tất cả các dự án tự xưng là "Bitcoin Tài chính phi tập trung" đều thực chất là rất tập trung, hành vi này đã đánh lừa người dùng và cũng gây ra tổn thất lớn cho các nhà đầu tư.

Phân tích dự án chính

BitVM

BitVM tuyên bố thực hiện hợp đồng thông minh trên Bitcoin thông qua "tính toán lạc quan hai bên". Tuy nhiên, mức độ tập trung của nó cao hơn hầu hết các mạng lớp hai của Ethereum, vì "người xác thực" của nó cũng dựa trên chế độ cấp phép.

Trên thực tế, BitVM phụ thuộc vào việc vận hành hai máy tính do một bên đáng tin cậy được chọn bởi một quyền lực duy nhất, điều này gần như là hình thức tập trung nhất. Mặc dù có kế hoạch cải tiến trong tương lai, nhưng tình hình thực tế của việc triển khai hiện tại khiến những cam kết này trở nên không quan trọng.

Ngoài ra, do Bitcoin thiếu ngôn ngữ lập trình Turing hoàn chỉnh, hệ thống BitVM có hiệu suất rất thấp, cần máy tính cực kỳ mạnh để xử lý, dẫn đến áp lực tập trung rõ rệt và hạn chế dung lượng hệ thống.

Rootstock

Rootstock là một sidechain kết nối với Bitcoin, cung cấp chức năng hợp đồng thông minh. Tuy nhiên, nó phụ thuộc vào một "liên minh có giấy phép" để duy trì việc neo kép, điều này có nghĩa là liên minh này có thể xem xét甚至 đánh cắp tài sản của người dùng.

Mặc dù Rootstock về bản chất không khác gì các tổ chức tài chính truyền thống, nhưng ít nhất trong phần giới thiệu dự án đã thừa nhận các đặc điểm tập trung của mình.

Sovryn

Sovryn được xây dựng trên Rootstock, do đó cũng rất tập trung. Tuy nhiên, nó lại tuyên bố trên trang web chính thức của mình là "phi tập trung" và cung cấp "giao dịch Bitcoin nguyên bản", điều này rõ ràng là một sự gây hiểu lầm.

BitcoinOS

BitcoinOS là dự án nổi bật nhất trong số các dự án hiện tại. Nó tuyên bố đã giải quyết tất cả các vấn đề mà Ethereum chưa giải quyết, như quyền riêng tư, cầu nối không tin cậy giữa các chuỗi, v.v. Nhưng thực tế, bản trắng của nó thiếu thông tin nghiêm trọng, hoàn toàn tránh khỏi phần "thực thi ngoài chuỗi" quan trọng trong thiết kế dự án.

BitcoinOS áp dụng cấu trúc tương tự như BitVM, nhưng tài liệu hoàn toàn không đề cập đến cách thực hiện sự phi tập trung của các xác thực viên. Sự "thiếu sót có chủ đích" này rất dễ gây hiểu lầm.

Ngoài ra, dự án này tuyên bố hỗ trợ "Rollup cao cấp hơn Ethereum", nhưng về mặt kỹ thuật lại không thể đạt được mục tiêu này. Bitcoin thiếu tính hoàn chỉnh Turing, có nghĩa là việc thực hiện, sắp xếp và xác minh L2 phải hoàn toàn diễn ra ngoài chuỗi, điều này chắc chắn sẽ đưa ra nhiều rủi ro tập trung hơn.

Những hiểu lầm về mở rộng L2

Nhiều dự án Bitcoin "DeFi" dựa trên câu chuyện về "mở rộng lớp hai" (L2 scaling). Tuy nhiên, phương pháp này gần như chưa bao giờ thành công trong thực tế. Việc đẩy lưu lượng giao dịch sang một chuỗi cạnh tranh khác không thực sự mở rộng dung lượng của chuỗi gốc, mà ngược lại có thể cung cấp một dấu hiệu suy giảm cho việc sử dụng thực tế của chuỗi gốc.

Hơn nữa, kế hoạch mở rộng L2 của Bitcoin có thể khiến việc tự lưu trữ trở nên không thực tế ở quy mô lớn. Dung lượng hiện tại trên chuỗi không thể hỗ trợ các hoạt động quy mô lớn như vậy, điều này có nghĩa là việc tự lưu trữ gần như không thể thực hiện được, công chúng sẽ phải kết nối thông qua các nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ, điều này hoàn toàn đi ngược lại với ý nghĩa tồn tại ban đầu của Bitcoin.

Bitcoin của tương lai

Nhiều người vẫn mơ mộng về khả năng Bitcoin có thể thích ứng với các chức năng DeFi trong tương lai, nhưng phân tích chính trị kinh tế sâu sắc cho thấy sự chuyển đổi này gần như không thể xảy ra. Cơ chế quản trị của cộng đồng Bitcoin cực kỳ khép kín, đội ngũ Bitcoin Core gần như có thể đơn phương ngăn chặn bất kỳ nâng cấp giao thức nào. Do đó, thật không thực tế khi mong đợi Bitcoin thích ứng với DeFi.

Kết luận

"Bitcoin Tài chính phi tập trung" thực chất không tồn tại. Nó không có khả năng hỗ trợ nguyên bản và cũng không có lộ trình thực tế, hoàn toàn chỉ là một ảo tưởng tập thể. Thay vì đắm chìm trong ảo tưởng này, tốt hơn là nên chú ý đến những đổi mới thực sự trong blockchain và nền kinh tế DeFi đã hoạt động.