Cơ chế "giận dư bỏ đi" trong quản trị DAO: Nguồn gốc, sự phát triển và những hiểu lầm

"giận dư bỏ đi" như một khái niệm đặc biệt trong lĩnh vực DAO đã dần thu hút sự chú ý cùng với sự phát triển của tổ chức tự trị phi tập trung. Khi ngày càng nhiều DAO phải đối mặt với tình trạng chia rẽ, người sáng lập rời bỏ hoặc thậm chí thanh lý, thuật ngữ này bắt đầu xuất hiện thường xuyên trong các báo cáo khác nhau. Tuy nhiên, có nhiều hiểu lầm về "giận dư bỏ đi", thậm chí một số phương tiện truyền thông chuyên nghiệp nước ngoài cũng thường xuyên sử dụng sai khái niệm này.

Sự ra đời của khái niệm

Năm 2019, tại hội nghị Ethereum Denver, một giao thức Moloch v1 được phát hành để tạo ra DAO kiểu quyên góp. So với các hệ thống DAO phức tạp khác, lõi của giao thức Moloch v1 chỉ có hơn 400 dòng mã, giản dị và dễ sử dụng, giúp mọi người dễ dàng quy tụ và quản lý quỹ.

Trong quản trị DAO, ý kiến thiểu số khó tránh khỏi. Thông thường, quyết định theo nguyên tắc đa số, nhưng điều này cũng mang lại rủi ro: đa số có thể lạm dụng quyền lực, gây hại cho lợi ích của thiểu số. Để phòng ngừa rủi ro này, giao thức Moloch đã đưa ra cơ chế "giận dư bỏ đi".

"giận dư bỏ đi" của các thao tác cụ thể

Khi một thành viên phản đối một đề xuất, ngay cả khi đã bỏ phiếu phản đối, đề xuất vẫn có thể được thông qua. Trong giao thức Moloch, có thời gian ân hạn 7 ngày từ khi đề xuất được bỏ phiếu thông qua cho đến khi thực hiện. Trong thời gian này, nếu các thành viên bỏ phiếu phản đối không muốn tài sản của mình được sử dụng cho dự án, họ có thể chọn "giận dư bỏ đi", để lấy lại quyền lợi còn lại của mình trong hợp đồng trước khi đề xuất được thực hiện.

"giận dư bỏ đi" có các đặc điểm chính bao gồm:

• Bị ràng buộc bởi mã hợp đồng thông minh
• Chỉ dành cho các thành viên đã bỏ phiếu phản đối trong đề xuất trước đó
• Chỉ có thể thực hiện trong thời gian gia hạn khi đề xuất đã được thông qua nhưng chưa được thực hiện.
• Khi thoát chỉ có thể lấy lại phần còn lại trong hợp đồng

Cần lưu ý rằng, các thành viên cần có sự đầu tư trực tiếp, có thể truy nguyên vào kho quỹ của DAO, để có thể xác nhận quyền lợi còn lại một cách công bằng từ cấp độ mã hợp đồng và thực hiện việc rút lui.

Sự tiến hóa của giao thức

Giao thức Moloch v1 đã đạt được thành công đáng kể, nhưng chức năng chỉ giới hạn trong việc phối hợp quyên góp. Sau đó, Moloch v2 ra đời, bổ sung một loạt các chức năng, hỗ trợ đầu tư chung, mở rộng phạm vi ứng dụng thương mại.

Sự xuất hiện của Moloch v2 đã gây ra cơn sốt cho các DAO đầu tư, một số dự án nổi tiếng đã trở thành biểu tượng trong lĩnh vực này. Các DAO đầu tư dần trở thành lực lượng quan trọng trong thị trường đầu tư Web3, thậm chí bắt đầu tham gia vào lĩnh vực đầu tư truyền thống.

Các DAO đầu tư được xây dựng dựa trên khung Moloch v2 và các biến thể của nó cũng hỗ trợ "giận dư bỏ đi", nhưng tình hình phức tạp hơn so với trước đây. v2 với tư cách là một giao thức đầu tư, các khoản tiền đã đầu tư được chuyển đổi thành quyền sở hữu hoặc quyền lợi token, phần quyền lợi này không thể bị hủy bỏ do "giận dư bỏ đi". Do đó, cơ chế "giận dư bỏ đi" của v2 phức tạp hơn rất nhiều về mặt mã và chi tiết so với v1.

"giận dư bỏ đi" của sự hiểu lầm và thực tế

Đối với hầu hết các DAO, cấu trúc và cách thức hoạt động của chúng không đáp ứng đủ các điều kiện cơ bản để thực hiện "giận dư bỏ đi". Nhiều thành viên DAO không trực tiếp đóng góp vào quỹ, do đó tư cách thành viên không có mối liên hệ trực tiếp với số dư quỹ, và các tình huống áp dụng cho "giận dư bỏ đi" là khá hạn chế.

Điều này giống như nhân viên công ty từ chức vì không hài lòng, ngay cả khi nắm giữ quyền chọn cổ phiếu hoặc cổ phần của công ty, họ cũng không có quyền rút tiền từ công ty khi rời đi. Tương tự, việc cổ đông bán cổ phiếu không có nghĩa là có thể yêu cầu công ty hoàn lại tiền mặt theo tỷ lệ.

Mặc dù chúng ta đã thấy người sáng lập DAO đề xuất "giận dư bỏ đi", nhưng điều này chủ yếu mang tính hình thức, trên thực tế là kết quả của sự thương thuyết giữa các bên. Trừ khi quyền lợi của người sáng lập có mối quan hệ hoặc thỏa thuận rõ ràng với số tiền trong quỹ DAO, nếu không thì cũng không có quyền rút tiền khi rút lui.

Kết luận

Khái niệm "giận dư bỏ đi" này phản ánh sự giao thoa và tiến hóa giữa công nghệ và văn hóa. Mỗi lần đổi mới và hiểu lầm đều thúc đẩy suy nghĩ và cải tiến trong lĩnh vực DAO. Ngày nay, "giận dư bỏ đi" không còn là hình thức ban đầu của nó nữa, mà là một loại đổi mới thể chế đang không ngừng tiến hóa.

Là một mô hình tổ chức phi tập trung, DAO đang trong giai đoạn phát triển sớm, mỗi vấn đề đều dẫn chúng ta khám phá cơ chế hoạt động của xã hội số trong tương lai. Cơ chế "giận dư bỏ đi" không chỉ là một chức năng, mà còn đại diện cho việc khám phá và theo đuổi tự do, công bằng và quyền lợi của cộng đồng.