Tranh cãi về việc Kinh doanh chênh lệch giá quy định MiCA của EU: Sự phê duyệt nhanh chóng của Malta gây ra nghi ngờ

Sau khi luật quản lý thị trường tài sản tiền điện tử của EU (MiCA) có hiệu lực, Malta đã nhanh chóng trở thành lựa chọn phổ biến cho các doanh nghiệp tiền điện tử muốn mở rộng tại châu Âu. Hòn đảo Nam Âu này với dân số 500.000 người đã thu hút nhiều đại gia tiền điện tử, bao gồm cả một sàn giao dịch nổi tiếng, nhờ quy trình phê duyệt nhanh chóng. Tuy nhiên, quy trình "đường nhanh" của Malta cũng đã gây ra những nghi ngờ về độ nghiêm ngặt của quy định quản lý.

Đạo luật Tài sản Tài chính Ảo do Malta ban hành vào năm 2018 (VFA) đã đặt nền tảng cho việc chuyển đổi suôn sẻ sang hệ thống MiCA. Khung pháp lý này quy định rằng các doanh nghiệp nắm giữ giấy phép VFA trước ngày 30 tháng 12 năm 2024 sẽ được hưởng quyền lợi nhanh chóng và đủ điều kiện phê duyệt trước theo MiCA. Các cơ quan quản lý Malta cho biết, hệ thống nội địa trưởng thành có thể tăng tốc quy trình phê duyệt cho các doanh nghiệp hiện tại.

Tuy nhiên, khả năng thích ứng nhanh chóng với các thay đổi về quy định tại Malta, mặc dù mang lại thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhưng cũng gây ra lo ngại về bản chất của các quy định này. Một số chuyên gia trong ngành đã đặt câu hỏi liệu quá trình phê duyệt nhanh chóng có được trang bị khả năng thực thi tương ứng hay không. Có chuyên gia nhấn mạnh rằng việc thu hút đầu tư và tăng tốc cấp giấy phép là dễ dàng, nhưng cơ chế giám sát liên tục và đội ngũ thực thi chuyên nghiệp trong lĩnh vực tiền mã hóa mới là yếu tố then chốt.

Giám đốc điều hành của một sàn giao dịch lớn ở Ba Lan đã so sánh "thức ăn nhanh và nhà hàng Michelin" để giải thích lý do họ chọn Estonia với quy định nghiêm ngặt hơn thay vì Malta. Ông thẳng thắn nói: "Việc phê duyệt MiCA không nên tùy tiện như đặt thức ăn nhanh, trường hợp một sàn giao dịch được phê duyệt trong bốn ngày chính là vấn đề cần được chỉ ra."

Đáng chú ý là, một sàn giao dịch nổi tiếng sau khi nhận được giấy phép MiCA từ Malta một tháng, đã đạt được thỏa thuận tuân thủ 500 triệu đô la với Bộ Tư pháp Hoa Kỳ. Các cơ quan quản lý Malta sau đó cũng đã phạt họ vì vi phạm quy định chống rửa tiền. Những sự kiện này đã dấy lên thêm nghi ngờ về tính nghiêm ngặt của việc phê duyệt tại Malta.

Các cơ quan quản lý của Pháp bày tỏ lo ngại về nguy cơ "phê duyệt nhanh" đối với MiCA. Chủ tịch Ủy ban Quản lý Thị trường Tài chính Pháp (AMF) kêu gọi tăng cường sự phối hợp của Ủy ban Chứng khoán và Thị trường Châu Âu (ESMA) để ngăn chặn các doanh nghiệp chọn địa điểm phê duyệt dễ dãi nhất.

Quy trình cấp phép của MiCA gặp vấn đề về tính minh bạch, tiêu chuẩn phê duyệt giữa các quốc gia thành viên khác nhau rõ rệt. Mặc dù ESMA và Cơ quan Quản lý Ngân hàng Châu Âu (EBA) đã thiết lập cơ chế phối hợp, nhưng việc thực thi thực tế vẫn không thống nhất. Sự khác biệt trong quản lý này dẫn đến sự lựa chọn rõ ràng của các doanh nghiệp: Pháp chỉ phê duyệt 3 nhà cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa (CASP), trong khi một sàn giao dịch nổi tiếng đã từ bỏ thị trường Pháp vào năm ngoái.

Các cơ quan quản lý của Liên minh Châu Âu đang tiến hành kiểm tra Malta. Theo báo cáo, sau khi một sàn giao dịch bị tấn công bởi hacker, nhiều cơ quan quản lý đã kêu gọi ESMA điều tra sàn giao dịch đó và xem xét quy trình phê duyệt của Malta. ESMA đã khởi động "đánh giá đồng cấp" đối với một quốc gia thành viên có quy định lỏng lẻo.

Người phụ trách chính sách của Ủy ban Đổi mới Crypto của Liên minh châu Âu chỉ ra rằng sự phản đối của Pháp đối với mô hình phê duyệt nhanh phản ánh mâu thuẫn cơ bản trong việc thực hiện MiCA của EU: vấn đề cân bằng giữa tập trung quản lý và quyền tự chủ của các quốc gia thành viên. Ông đặt ra câu hỏi then chốt: "EU nên chọn quyết định tập trung theo chế độ liên bang để chống lại Trung Quốc và Mỹ, hay giữ nguyên sự phi tập trung để tôn trọng lợi thế chuyên môn của từng quốc gia?"

Ngoài những tranh cãi về quản lý, Malta gần đây còn xảy ra đối đầu pháp lý với Ủy ban Châu Âu do "chương trình đầu tư nhập tịch". Tòa án tối cao Châu Âu đã phán quyết rằng kế hoạch "thị thực vàng" bán quyền công dân EU cho các nhà đầu tư là bất hợp pháp. Ủy ban Châu Âu cho rằng kế hoạch này mở cửa cho rửa tiền, trốn thuế và tham nhũng.

Mặc dù "thị thực vàng" không có mối liên hệ trực tiếp với việc quản lý tiền điện tử, nhưng mô hình thu hút triệu phú và các ông lớn trong lĩnh vực tiền điện tử của Malta có sự tương đồng. Điều này càng làm sâu sắc thêm những nghi ngờ về tính nghiêm ngặt của quy định ở quốc gia này.

Một chuyên gia tuân thủ ẩn danh cho biết: "Hệ thống quản lý châu Âu có khoảng trống cho việc Kinh doanh chênh lệch giá, các doanh nghiệp có thể chọn cách dễ dàng hơn. Nếu do sự chậm trễ trong phê duyệt của các quốc gia khác mà đổ xô đến Malta, điều đó cho thấy chúng ta đã không xây dựng được một hệ thống hiệu quả cho các tổ chức giao dịch chính thống."