Quốc gia chúng ta sẽ đối mặt với đỉnh điểm tử vong dân số? Năm 22 đã có 10 triệu 41 người chết, năm 23 là 11 triệu 10, còn năm ngoái thì sao?

Sáng tạo

Quỷ vương king

Thần minh chưa đầy

Ngày 07 tháng 08 năm 2025 00:01
Hồng Kông, Trung Quốc

4 người

Quốc gia của chúng ta sẽ đối mặt với đỉnh điểm tử vong dân số? Năm 22 có 10,41 triệu người chết, năm 23 có 11,1 triệu, vậy năm ngoái thì sao?
Trong vài thập kỷ qua, dân số Trung Quốc đã liên tục tăng, mọi người đã quen với việc "ngày càng nhiều người hơn". Nhưng bắt đầu từ năm 2022, tình hình đã thay đổi. Số người chết lần đầu tiên vượt qua mười triệu, vào năm 2023 con số này thậm chí đã đạt 11,1 triệu, trong khi số trẻ em sinh ra lại giảm liên tục qua các năm. Điều này khiến nhiều người cảm thấy lo lắng: Liệu đỉnh điểm tử vong có đang đến?
Năm ngoái, số người chết thực sự ít hơn một chút so với năm 2023, nhưng số trẻ em sinh ra chỉ nhiều hơn 520.000. Có người thở phào nhẹ nhõm, nhưng có thực sự lạc quan không? Để thấy rõ thực tế, cần phải xem lại lịch sử.
Vào những năm năm mươi và sáu mươi của thế kỷ trước, Trung Quốc đã trải qua đợt bùng nổ trẻ sơ sinh đầu tiên. Lúc đó, đất nước vừa mới đứng dậy, mọi người tràn đầy niềm tin vào tương lai, việc sinh con giống như là thêm hy vọng cho gia đình. Vì vậy, số người sinh ra trong những năm đó đã trực tiếp làm tăng cơ sở dân số. Ngày nay, nhóm người này đã ở độ tuổi bảy, tám mươi. Dù điều kiện y tế tốt hơn nhiều so với trước đây, nhưng cuộc sống luôn có điểm kết thúc. Đợt người già này tập trung vào điểm kết thúc cuộc đời là quy luật tự nhiên, không phải là sự bất ngờ.
Số lượng người chết nhiều, thực ra là do dòng "thời gian" này đang đẩy người ta tiến về phía trước. Nhật Bản đã trải qua giai đoạn tương tự từ lâu, tuổi thọ trung bình gần 87 tuổi, áp lực hưu trí rất lớn, độ tuổi nghỉ hưu được nâng thẳng lên 75 tuổi. Họ đã kiên trì chống chọi bằng cách trì hoãn nghỉ hưu và nâng cao tỷ lệ tham gia lao động. Trung Quốc cũng sẽ đi theo con đường tương tự.
Điều khiến người ta thực sự lo lắng không phải là người già ra đi, mà là số lượng người trẻ quá ít. Trong những năm gần đây, tỷ lệ kết hôn và sinh đẻ giảm mạnh, người trẻ không muốn sinh, không dám sinh, số người có khả năng sinh càng ngày càng ít. Hàn Quốc đã là một bài học cho chúng ta, chính phủ đã chi tiêu rất nhiều tiền để hỗ trợ sinh sản, nhưng người trẻ vẫn thích nuôi thú cưng hơn là sinh con. Người trẻ ở Trung Quốc cũng đang tính toán, giáo dục, y tế, nhà ở, hưu trí, khi mở ra, áp lực thật lớn. Do đó, nhiều người chọn "trước tiên nằm phẳng, rồi tính tiếp".
Nếu xu hướng này tiếp tục, Trung Quốc sẽ thực sự đón nhận đỉnh điểm tử vong sau năm 2030. Lúc đó, không chỉ người già ra đi nhiều hơn, mà người trẻ không thể bù đắp lại, khoảng cách lao động sẽ ngày càng lớn. Đến năm 2050, tổng dân số trong nước có thể giảm xuống khoảng 1.3 tỷ người, và lực lượng lao động chỉ còn khoảng 600 triệu. Những con số lạnh lùng, nhưng tác động thì to lớn - sức sống kinh tế, hệ thống an sinh xã hội, và cấu trúc xã hội sẽ bị xáo trộn.
Nhìn thấy điều này, nhiều người sẽ tức giận: Tại sao lại đi đến bước này? Sau hàng chục năm phát triển không ngừng, những gì nhận được chỉ là giá nhà cao, chi phí giáo dục cao, và giới trẻ không dám sinh con? Thực tế chính là như vậy, tàn nhẫn. Bạn có thể chửi rủa thực tế không công bằng, nhưng không thể thay đổi quy luật dân số. Bởi vì đây không phải là lỗi của một cá nhân nào, mà là vấn đề cấu trúc lâu dài của toàn xã hội.
Nhưng sau cơn giận dữ, cần phải tỉnh táo: đỉnh cao tử vong là điều không thể tránh khỏi, vấn đề là làm thế nào để đối mặt. Kinh nghiệm của Nhật Bản cho chúng ta thấy, già hóa không đồng nghĩa với suy thoái, chỉ cần chuyển đổi ngành công nghiệp và hệ thống an sinh xã hội theo kịp, dân số ít vẫn có thể sống tốt. Đức và các quốc gia Bắc Âu đã chứng minh điều này từ lâu. Vấn đề không phải ở số lượng dân số, mà ở chất lượng, hiệu quả và hệ thống.
Quốc gia thực sự cũng đang vào cuộc. Chính sách trợ cấp sinh sản, kéo dài thời gian nghỉ thai sản, đưa sinh con không đau vào bảo hiểm y tế, giảm nhẹ gánh nặng giáo dục, ưu đãi mua nhà, tất cả những chính sách này đều nhằm giảm bớt gánh nặng cho các gia đình trẻ. Hệ thống an sinh xã hội cũng đang được nâng cấp, nhiều cơ sở dưỡng lão hơn, kết hợp y tế và chăm sóc, chăm sóc tại nhà dần được triển khai. Chỉ có điều, những biện pháp này cần thời gian để phát huy hiệu quả.
Đối với người bình thường, cũng cần điều chỉnh tâm lý. Đừng đợi đến khi đỉnh điểm cái chết đến mới hoảng hốt, mà hãy chuẩn bị trước. Người trẻ cần có ý thức về khủng hoảng, tiết kiệm cho hưu trí và quản lý sức khỏe cần được lên kế hoạch sớm. Người trung niên và cao niên càng cần hiểu rằng: sức khỏe là bảo hiểm đầu tiên của gia đình, đừng đợi đến khi bệnh tật làm sụp đổ gia đình.
Cao trào chết chóc không phải là ngày tận thế, mà là một quá trình tất yếu. Sự trưởng thành của một xã hội không phải là tránh né cái chết, mà là đối mặt với nó một cách bình tĩnh và chủ động. Chúng ta cần hành động chứ không phải hoảng loạn.
Bây giờ hãy làm điều gì đó: Quan tâm đến sức khỏe của bản thân, hỗ trợ thế hệ trẻ dám kết hôn và sinh con, chú ý đến sự thay đổi chính sách, dùng chân để bỏ phiếu thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội. Bởi vì tương lai của một quốc gia không phải chỉ dựa vào những khẩu hiệu, mà là nhờ vào hành động của từng người.