Ethereum: Sự tiến hóa từ nền tảng tính toán toàn cầu đến sổ cái toàn cầu
Gần đây, người sáng lập Ethereum Vitalik Buterin đã phản hồi một tweet, cho biết "Ethereum lớp một là sổ cái toàn cầu". Phát biểu hiếm hoi này đã gây ra cuộc thảo luận rộng rãi trong ngành về vị trí vĩ mô của Ethereum.
Là một trong những chuỗi công khai quan trọng trong thế giới blockchain, Ethereum đã đặt "máy tính thế giới" làm tầm nhìn tối thượng của mình ngay từ khi ra đời. Nó nhằm tạo ra một nền tảng mở, có khả năng chạy các hợp đồng thông minh khác nhau và chứa đựng logic ứng dụng Web3 đa dạng. Tuy nhiên, từ "máy tính thế giới" đến "sổ cái thế giới", sự chuyển biến trong câu chuyện này thực sự chứa đựng logic phát triển như thế nào?
Ethereum's nguyên tắc ban đầu: Xây dựng máy tính toàn cầu
Nhìn lại quá trình phát triển của Ethereum, chúng ta có thể thấy rằng mặc dù dòng chính của nó không trải qua những biến chuyển mạnh mẽ trong câu chuyện, nhưng luôn ở trong trạng thái tiến hóa động. Bắt đầu từ nhiều chu kỳ thị trường từ năm 2016, Ethereum với vai trò là nền tảng hợp đồng thông minh dẫn đầu, đã thúc đẩy sự ra đời của nhiều ứng dụng trên chuỗi. Từ ERC20 đến DeFi, rồi đến NFT và trò chơi trên chuỗi, mỗi đợt nóng đều thể hiện sức hấp dẫn của "sức mạnh tính toán trên chuỗi".
Tuy nhiên, mâu thuẫn trong thực tế cũng dần dần xuất hiện. Chi phí Gas cao và hiệu suất TPS thấp đã hạn chế việc ứng dụng quy mô lớn của các logic tính toán phức tạp. Chính trong bối cảnh này, công nghệ Rollup đã ra đời và trong năm năm qua đã phát triển nhanh chóng. Ngày nay, Ethereum đã thiết lập cấu trúc phân tầng "L1+L2".
Câu chuyện tái cấu trúc dưới sự phân công L1+L2
Trong kiến trúc hiện tại, hệ sinh thái Ethereum đã hình thành một mô hình phân công rõ ràng: mạng chính chịu trách nhiệm cung cấp cơ sở hạ tầng bảo đảm an toàn và thanh toán cuối cùng, trong khi L2 (như Base, Arbitrum, Optimism, v.v.) đảm nhận phần lớn giao dịch tần suất cao và các thao tác của người dùng. Sự phân công này không chỉ nâng cao khả năng mở rộng của hệ thống mà còn củng cố thêm logic thu hút giá trị của ETH, đưa mạng chính Ethereum hướng tới vị trí "sổ cái phi tập trung toàn cầu".
Việc triển khai EIP-1559 là một điểm chuyển biến quan trọng trong câu chuyện của Ethereum. Nó giới thiệu Base Fee và cơ chế đốt, tái cấu trúc cách thức Ethereum nắm bắt giá trị. Mainnet không còn phụ thuộc vào doanh thu Gas đến từ số lượng giao dịch lớn, mà chuyển sang dựa vào L2 để thực hiện "nộp thuế" liên tục. Thiết kế cơ chế này tương tự như "hệ thống thuế bao" trong lịch sử, với mainnet trở thành sổ cái tin cậy cuối cùng cho việc thanh toán giao dịch, tương tự như vai trò của ngân hàng trung ương; trong khi L2 giống như các ngân hàng thương mại, chịu trách nhiệm cung cấp dịch vụ tần suất cao cho người dùng.
Hiện thực hóa của "Sổ cái thế giới"
Cần lưu ý rằng, mỗi đợt bùng nổ giá trị ETH đều xuất phát từ việc ứng dụng rộng rãi của mạng chính như một vai trò sổ cái. Dù là làn sóng ERC20 vào năm 2017, hay mùa hè DeFi vào năm 2020, hoặc làn sóng gần đây có thể bùng nổ một lần nữa do mã hóa chứng khoán Mỹ, RWA và các tài sản tài chính khác lên chuỗi, Ethereum luôn đóng vai trò là sổ cái đáng tin cậy.
Đối với tài chính truyền thống, mặc dù khả năng tính toán rất quan trọng, nhưng yếu tố cốt lõi thực sự quyết định việc có chuyển đổi lên chuỗi hay không là "sự tin tưởng, tính cuối cùng và an ninh" của sổ cái. Điều này cũng giải thích tại sao nhiều nền tảng lựa chọn cung cấp dịch vụ giao dịch token cổ phiếu Mỹ dựa trên Arbitrum và các L2 khác. Điều này không chỉ thể hiện sự công nhận về hiệu suất của kiến trúc Rollup, mà quan trọng hơn, những giao dịch này cuối cùng sẽ trở về mạng chính Ethereum để hoàn tất thanh toán.
Làn sóng "chứng khoán Mỹ lên chuỗi" lần này thực sự đã củng cố vị thế của Ethereum như một cơ sở hạ tầng thanh toán và quyết toán tài chính toàn cầu, đồng thời xác thực thêm tính khả thi và nhu cầu thực tế của vai trò "sổ cái toàn cầu" của nó. Ethereum không còn chỉ hứa hẹn một bức tranh ứng dụng trên chuỗi trong tương lai, mà ngày càng nhiều tài sản chính thống trong thế giới thực lựa chọn nó làm điểm kết toán.
Từ góc độ này, xu hướng này không chỉ xác nhận giá trị của Ethereum L1, mà còn sẽ tái cấu trúc sâu sắc logic thu hút giá trị của L2, thúc đẩy toàn bộ hệ sinh thái Ethereum thực sự kết nối giữa công nghệ và cơ sở hạ tầng tài chính. Trong tương lai, câu chuyện thực sự có thể thúc đẩy Ethereum hướng tới hàng triệu người dùng không chỉ ở chỗ nó có thể làm gì, mà còn ở chỗ thế giới thực sẵn sàng sử dụng nó như thế nào.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Ethereum từ máy tính toàn cầu đến sổ cái toàn cầu
Ethereum: Sự tiến hóa từ nền tảng tính toán toàn cầu đến sổ cái toàn cầu
Gần đây, người sáng lập Ethereum Vitalik Buterin đã phản hồi một tweet, cho biết "Ethereum lớp một là sổ cái toàn cầu". Phát biểu hiếm hoi này đã gây ra cuộc thảo luận rộng rãi trong ngành về vị trí vĩ mô của Ethereum.
Là một trong những chuỗi công khai quan trọng trong thế giới blockchain, Ethereum đã đặt "máy tính thế giới" làm tầm nhìn tối thượng của mình ngay từ khi ra đời. Nó nhằm tạo ra một nền tảng mở, có khả năng chạy các hợp đồng thông minh khác nhau và chứa đựng logic ứng dụng Web3 đa dạng. Tuy nhiên, từ "máy tính thế giới" đến "sổ cái thế giới", sự chuyển biến trong câu chuyện này thực sự chứa đựng logic phát triển như thế nào?
Ethereum's nguyên tắc ban đầu: Xây dựng máy tính toàn cầu
Nhìn lại quá trình phát triển của Ethereum, chúng ta có thể thấy rằng mặc dù dòng chính của nó không trải qua những biến chuyển mạnh mẽ trong câu chuyện, nhưng luôn ở trong trạng thái tiến hóa động. Bắt đầu từ nhiều chu kỳ thị trường từ năm 2016, Ethereum với vai trò là nền tảng hợp đồng thông minh dẫn đầu, đã thúc đẩy sự ra đời của nhiều ứng dụng trên chuỗi. Từ ERC20 đến DeFi, rồi đến NFT và trò chơi trên chuỗi, mỗi đợt nóng đều thể hiện sức hấp dẫn của "sức mạnh tính toán trên chuỗi".
Tuy nhiên, mâu thuẫn trong thực tế cũng dần dần xuất hiện. Chi phí Gas cao và hiệu suất TPS thấp đã hạn chế việc ứng dụng quy mô lớn của các logic tính toán phức tạp. Chính trong bối cảnh này, công nghệ Rollup đã ra đời và trong năm năm qua đã phát triển nhanh chóng. Ngày nay, Ethereum đã thiết lập cấu trúc phân tầng "L1+L2".
Câu chuyện tái cấu trúc dưới sự phân công L1+L2
Trong kiến trúc hiện tại, hệ sinh thái Ethereum đã hình thành một mô hình phân công rõ ràng: mạng chính chịu trách nhiệm cung cấp cơ sở hạ tầng bảo đảm an toàn và thanh toán cuối cùng, trong khi L2 (như Base, Arbitrum, Optimism, v.v.) đảm nhận phần lớn giao dịch tần suất cao và các thao tác của người dùng. Sự phân công này không chỉ nâng cao khả năng mở rộng của hệ thống mà còn củng cố thêm logic thu hút giá trị của ETH, đưa mạng chính Ethereum hướng tới vị trí "sổ cái phi tập trung toàn cầu".
Việc triển khai EIP-1559 là một điểm chuyển biến quan trọng trong câu chuyện của Ethereum. Nó giới thiệu Base Fee và cơ chế đốt, tái cấu trúc cách thức Ethereum nắm bắt giá trị. Mainnet không còn phụ thuộc vào doanh thu Gas đến từ số lượng giao dịch lớn, mà chuyển sang dựa vào L2 để thực hiện "nộp thuế" liên tục. Thiết kế cơ chế này tương tự như "hệ thống thuế bao" trong lịch sử, với mainnet trở thành sổ cái tin cậy cuối cùng cho việc thanh toán giao dịch, tương tự như vai trò của ngân hàng trung ương; trong khi L2 giống như các ngân hàng thương mại, chịu trách nhiệm cung cấp dịch vụ tần suất cao cho người dùng.
Hiện thực hóa của "Sổ cái thế giới"
Cần lưu ý rằng, mỗi đợt bùng nổ giá trị ETH đều xuất phát từ việc ứng dụng rộng rãi của mạng chính như một vai trò sổ cái. Dù là làn sóng ERC20 vào năm 2017, hay mùa hè DeFi vào năm 2020, hoặc làn sóng gần đây có thể bùng nổ một lần nữa do mã hóa chứng khoán Mỹ, RWA và các tài sản tài chính khác lên chuỗi, Ethereum luôn đóng vai trò là sổ cái đáng tin cậy.
Đối với tài chính truyền thống, mặc dù khả năng tính toán rất quan trọng, nhưng yếu tố cốt lõi thực sự quyết định việc có chuyển đổi lên chuỗi hay không là "sự tin tưởng, tính cuối cùng và an ninh" của sổ cái. Điều này cũng giải thích tại sao nhiều nền tảng lựa chọn cung cấp dịch vụ giao dịch token cổ phiếu Mỹ dựa trên Arbitrum và các L2 khác. Điều này không chỉ thể hiện sự công nhận về hiệu suất của kiến trúc Rollup, mà quan trọng hơn, những giao dịch này cuối cùng sẽ trở về mạng chính Ethereum để hoàn tất thanh toán.
Làn sóng "chứng khoán Mỹ lên chuỗi" lần này thực sự đã củng cố vị thế của Ethereum như một cơ sở hạ tầng thanh toán và quyết toán tài chính toàn cầu, đồng thời xác thực thêm tính khả thi và nhu cầu thực tế của vai trò "sổ cái toàn cầu" của nó. Ethereum không còn chỉ hứa hẹn một bức tranh ứng dụng trên chuỗi trong tương lai, mà ngày càng nhiều tài sản chính thống trong thế giới thực lựa chọn nó làm điểm kết toán.
Từ góc độ này, xu hướng này không chỉ xác nhận giá trị của Ethereum L1, mà còn sẽ tái cấu trúc sâu sắc logic thu hút giá trị của L2, thúc đẩy toàn bộ hệ sinh thái Ethereum thực sự kết nối giữa công nghệ và cơ sở hạ tầng tài chính. Trong tương lai, câu chuyện thực sự có thể thúc đẩy Ethereum hướng tới hàng triệu người dùng không chỉ ở chỗ nó có thể làm gì, mà còn ở chỗ thế giới thực sẵn sàng sử dụng nó như thế nào.