Mã hóa kênh thanh toán: Tâm điểm của đổi mới tài chính trong tương lai

Đến năm 2025, blockchain đã dần dần xây dựng một hệ sinh thái thanh toán tài chính song song với hệ thống tài chính truyền thống. Kênh thanh toán mã hóa mang theo khối lượng stablecoin trị giá 2000 tỷ USD, cũng như doanh thu giao dịch stablecoin đạt 56,2 nghìn tỷ USD vào năm 2024. Dữ liệu này đã gần đạt tổng doanh thu giao dịch hàng năm của Mastercard.

Sự phổ biến và chấp nhận quy mô lớn của thanh toán mã hóa đã trở thành một thực tế không thể chối cãi, việc Stripe mua lại nhà cung cấp dịch vụ stablecoin Bridge với giá 1,1 tỷ USD chính là một ví dụ điển hình. Như CEO của Stripe đã nói, các kênh thanh toán mã hóa đang trở thành siêu dẫn trong thanh toán. Chúng xây dựng nền tảng cho một hệ thống tài chính song song, cung cấp thời gian thanh toán nhanh hơn, chi phí thấp hơn và khả năng hoạt động xuyên biên giới liền mạch. Ý tưởng này đã mất mười năm phát triển để trở nên trưởng thành, hiện nay đã có hàng trăm công ty cam kết biến nó thành hiện thực. Trong mười năm tới, các kênh mã hóa có khả năng trở thành trung tâm của đổi mới tài chính, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Tuy nhiên, vẫn có nhiều thách thức cần được giải quyết, như Kevin đã liệt kê:

• Quy mô thị trường giao dịch: 16 triệu tỷ đô la
• Quy mô tài trợ thương mại: 89 triệu tỷ đô la
• Quy mô vốn chuyển khoản trước: 40 nghìn tỷ đô la
• Tỷ lệ phí chuyển khoản quốc tế trung bình gần 7%
• Thời gian nhận tiền là 3-5 ngày làm việc
• 14 tỷ người trên toàn cầu không có tài khoản ngân hàng

Bài viết này sẽ từ góc độ thanh toán truyền thống, phân tích toàn diện cách mà các kênh thanh toán mã hóa dựa trên blockchain mang lại hiệu quả cho thanh toán truyền thống, đồng thời khám phá nhiều tình huống ứng dụng thực tế và dự đoán trong tương lai.

Một, các kênh thanh toán hiện có

Để hiểu tầm quan trọng của mã hóa kênh, trước tiên cần nắm được các khái niệm chính của các kênh thanh toán hiện có và cấu trúc thị trường phức tạp cũng như kiến trúc hệ thống của chúng.

1.1 Tổ chức mạng

Mặc dù cấu trúc mạng của tổ chức thẻ tín dụng rất phức tạp, nhưng trong 70 năm qua, các bên tham gia chính trong giao dịch thẻ tín dụng vẫn không thay đổi. Thanh toán bằng thẻ tín dụng chủ yếu liên quan đến bốn bên tham gia:

1. Nhà cung cấp
2. Người sở hữu thẻ
3. Ngân hàng phát hành thẻ
4. Ngân hàng thu nhận

Ngân hàng phát hành hoặc tổ chức phát hành cung cấp thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ cho khách hàng và ủy quyền giao dịch. Tổ chức thanh toán thì đại diện cho thương gia thu tiền và đảm bảo rằng tiền sẽ đến tài khoản của thương gia.

Mạng tổ chức thẻ tín dụng cung cấp kênh và quy tắc cho thanh toán thẻ tín dụng, kết nối các tổ chức chấp nhận thẻ với ngân hàng phát hành thẻ, cung cấp chức năng thanh toán bù trừ, xây dựng quy tắc tham gia và xác định phí giao dịch. ISO 8583 là tiêu chuẩn quốc tế chính, định nghĩa cách thông tin thanh toán thẻ tín dụng được xây dựng và trao đổi giữa các bên tham gia mạng.

Mạng lưới tổ chức thẻ tín dụng được chia thành hai loại: "mở" và "đóng". Mạng lưới mở như Visa và Mastercard có sự tham gia của nhiều bên, trong khi mạng lưới đóng như American Express được một công ty xử lý tất cả các khía cạnh của quy trình giao dịch.

Kinh tế thanh toán rất phức tạp, trong mạng có nhiều loại phí như phí trao đổi, phí bộ thẻ và phí thanh toán. Cấu trúc thị trường thực tế phức tạp hơn lý thuyết, còn bao gồm các bên tham gia như cổng thanh toán, nhà xử lý thanh toán, nhà cung cấp dịch vụ thanh toán và nền tảng điều phối.

1.2 Trung tâm thanh toán tự động ( ACH )

Hệ thống thanh toán tự động là một trong những mạng lưới thanh toán lớn nhất tại Mỹ, thuộc sở hữu của các ngân hàng sử dụng nó. Giao dịch ACH chủ yếu có hai loại là chuyển khoản và rút tiền, được sử dụng rộng rãi cho việc phát lương, thanh toán hóa đơn và giao dịch B2B.

Quy trình ACH liên quan đến nhiều bên tham gia, bao gồm công ty hoặc cá nhân khởi xướng thanh toán ( người khởi xướng ), ngân hàng của họ ( ODFI ), ngân hàng nhận ( RDFI ) và nhà điều hành ACH. Hệ thống ACH đã nỗ lực để đáp ứng nhu cầu hiện đại, như việc ra mắt "ACH trong ngày" để tăng tốc độ xử lý, nhưng vẫn còn một số hạn chế.

1.3 Chuyển khoản

Chuyển khoản điện là cốt lõi của việc xử lý thanh toán giá trị cao, hai hệ thống chính của Hoa Kỳ là Fedwire và CHIPS. Những hệ thống này xử lý các khoản thanh toán cần được thanh toán ngay lập tức và có bảo đảm.

Fedwire sử dụng hệ thống thanh toán bù trừ theo thời gian thực (RTGS), cho phép các tổ chức tài chính tham gia gửi và nhận chuyển khoản tiền trong ngày. CHIPS là giải pháp thay thế của khu vực tư nhân, sử dụng hệ thống thanh toán bù trừ theo số dư.

SWIFT là một mạng lưới thông tin toàn cầu dành cho các tổ chức tài chính, giúp các ngân hàng và công ty chứng khoán trên khắp thế giới trao đổi thông tin có cấu trúc an toàn, trong đó nhiều thông tin khởi xướng các giao dịch thanh toán qua nhiều mạng khác nhau.

Hai, trường hợp thực tế

Mã hóa thanh toán là hiệu quả nhất trong bối cảnh nhu cầu về đô la Mỹ cao nhưng việc sử dụng đô la Mỹ bị hạn chế, chẳng hạn như ở các quốc gia có nền kinh tế không ổn định, lạm phát cao, kiểm soát tiền tệ hoặc hệ thống ngân hàng chưa phát triển. Chúng cũng cho thấy ưu thế trong các tình huống thanh toán toàn cầu, vì mạng blockchain không bị giới hạn bởi biên giới.

2.1 Đơn hàng của thương nhân

Giao dịch của thương nhân có thể được chia thành hai trường hợp: tích hợp phía trước và tích hợp phía sau. Phương pháp phía trước cho phép các thương nhân chấp nhận thanh toán bằng mã hóa trực tiếp, chủ yếu được áp dụng trong các lĩnh vực như cờ bạc trực tuyến, môi giới cổ phiếu bán lẻ và sáng tạo nội dung ở các quốc gia có người sử dụng mã hóa sớm. Phương pháp phía sau cung cấp cho các thương nhân thời gian thanh toán nhanh hơn và các kênh tiếp cận vốn.

2.2 thẻ ghi nợ

Việc liên kết thẻ ghi nợ trực tiếp với ví hợp đồng thông minh không được lưu giữ đã tạo ra một cây cầu mạnh mẽ giữa không gian blockchain và thế giới thực. Tại các thị trường mới nổi, những thẻ này đang trở thành công cụ tiêu dùng chính, thậm chí còn được sử dụng như một công cụ tích lũy tiết kiệm bằng đô la ở các nước phát triển.

2.3 Chuyển tiền

Mã hóa thanh toán cung cấp một cách nhanh chóng và rẻ hơn để chuyển tiền ra nước ngoài. Các kênh chính bao gồm từ Mỹ đến Mỹ Latinh, từ Mỹ đến Ấn Độ và từ Mỹ đến Philippines. Ví nhúng không giám sát cung cấp trải nghiệm người dùng cấp độ Web2, thúc đẩy xu hướng này.

2.4 B2B thanh toán

Thanh toán B2B xuyên biên giới là một trong những ứng dụng hứa hẹn nhất của mã hóa thanh toán. Nó có thể rút ngắn đáng kể thời gian thanh toán, giảm chi phí, đặc biệt phù hợp cho các tình huống như nhà nhập khẩu thanh toán cho nhà cung cấp, thu hồi công nợ xuyên biên giới, hoạt động tài chính và thanh toán viện trợ nước ngoài.

2.5 bảng lương

Mã hóa thanh toán cung cấp một phương thức thanh toán hiệu quả hơn cho những người làm nghề tự do và nhà thầu, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi. Điều này không chỉ giúp nhiều tiền hơn cuối cùng vào túi của người lao động mà còn mang lại lợi ích về chi phí cho doanh nghiệp.

2.6 Tiền tệ nhập và xuất tiền được chấp nhận

Việc chấp nhận tiền tệ cho nạp và rút là một thị trường cạnh tranh khốc liệt, nhưng trong những năm gần đây đã có dấu hiệu trưởng thành. Chúng có thể được sử dụng như những sản phẩm độc lập, hoặc là một phần quan trọng trong quy trình thanh toán. Các kênh P2P đặc biệt phổ biến ở những khu vực như châu Phi, cung cấp tính thanh khoản cho tiền tệ pháp định và stablecoin thông qua mạng lưới "đại lý".

Ba, Giấy phép quản lý tuân thủ

Việc có được giấy phép quản lý là bước cần thiết để mở rộng phạm vi ứng dụng thanh toán mã hóa. Các công ty khởi nghiệp có thể chọn hợp tác với các thực thể đã được cấp phép hoặc tự mình nhận giấy phép. Việc đạt được sự bao phủ giấy phép toàn cầu là một thách thức lớn, cần phải có nhiều loại giấy phép khác nhau từ nhiều khu vực pháp lý.

Bốn, Thách thức

Mã hóa thanh toán đối mặt với những thách thức chính bao gồm:

• Khó khăn trong việc phổ biến: Cần giải quyết vấn đề "con gà có trước hay quả trứng có trước" của người tiêu dùng và thương gia.
• Tỷ lệ thất bại cao trong việc chuyển tiền và quy đổi tiền tệ, rào cản trải nghiệm người dùng, chi phí cao và chất lượng không đồng nhất
• Vấn đề quyền riêng tư
• Khó khăn trong việc thiết lập mối quan hệ ngân hàng
• Vấn đề tuân thủ

Năm, Triển vọng tương lai

Trong 5 năm tới, ngành thanh toán mã hóa có thể sẽ xuất hiện những phát triển sau đây:

1. Năm số lượng thanh toán đạt 2000 tỷ đến 5000 tỷ đô la Mỹ
2. Hơn 30 ngân hàng mới được ra mắt trên kênh thanh toán mã hóa.
3. Các công ty công nghệ tài chính cạnh tranh để duy trì tính liên quan, các công ty gốc mã hóa bị mua lại
4. Các công ty mã hóa có thể mua lại các công ty công nghệ tài chính và ngân hàng
5. Xuất hiện mạng lưới mã hóa được thiết kế riêng cho thanh toán
6. 80% các cửa hàng trực tuyến chấp nhận thanh toán bằng mã hóa
7. Mở rộng phạm vi phủ sóng của mạng tổ chức thẻ
8. Kênh chuyển tiền chính được hoàn thành qua mã hóa thanh toán
9. Nguyên tắc bảo mật trên chuỗi được áp dụng
10. 10% chi tiêu viện trợ nước ngoài được gửi qua kênh thanh toán mã hóa

Ngoài ra, có thể xuất hiện sự gia tăng của các nhà cung cấp thanh khoản cho tiền tệ P2P, người lao động từ xa nhận được tiền thưởng qua các kênh mã hóa, thương mại của AI đại lý diễn ra trên chuỗi, nhiều ngân hàng hỗ trợ các công ty thanh toán mã hóa, các tổ chức tài chính thử nghiệm phát hành đồng stablecoin riêng của họ.

Sáu, Kết luận

Mã hóa kênh thanh toán đang trở thành siêu dẫn của thanh toán, xây dựng nền tảng cho hệ thống tài chính song song. Chúng cung cấp thời gian thanh toán nhanh hơn, chi phí thấp hơn và khả năng vận hành xuyên biên giới liền mạch. Trong mười năm tới, các kênh mã hóa có khả năng trở thành cốt lõi của đổi mới tài chính, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu.