Cấu trúc pháp lý của DAO: Bắt đầu từ vụ kiện của cơ quan quản lý Mỹ đối với DAO

Tóm tắt

Gần đây, Ooki DAO đang phải đối mặt với một vụ kiện, và các thành viên có thể cần chia sẻ trách nhiệm. Tình huống này tuy gây sốc, nhưng đã được dự đoán từ lâu trong giới pháp lý. DAO không phải là một vùng đất tự do, khi trách nhiệm pháp lý phát sinh, các DAO không có thực thể sẽ mang lại rủi ro lớn cho các thành viên. Nhiều DAO đang tìm cách thiết lập cấu trúc pháp lý trưởng thành hơn, với các hình thức phổ biến như công ty trách nhiệm hữu hạn, quỹ, hiệp hội phi lợi nhuận không có pháp nhân, và quỹ tín thác mục đích đặc biệt, tùy theo đặc điểm kinh doanh khác nhau.

Phần Một

Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Hoa Kỳ (CFTC) gần đây đã công bố hành động thực thi đối với giao thức DeFi bZx. CFTC cáo buộc họ cung cấp trái phép giao dịch hợp đồng tương lai có đòn bẩy và ký quỹ, tham gia vào các hoạt động chỉ có thể thực hiện bởi các nhà môi giới hợp đồng tương lai đã đăng ký, không thực hiện các yêu cầu quản lý tài chính như KYC. Do đó, CFTC đã đệ đơn kiện bZeroX, LLC và hai người sáng lập của giao thức bZx, đồng thời đề xuất mức phạt hòa giải 250.000 USD cho mỗi bên.

CFTC cũng đã quyết định khởi kiện dân sự đối với DAO đứng sau bZx, vì vào ngày 23 tháng 8 năm ngoái, đội ngũ bZx đã chuyển giao quyền kiểm soát giao thức cho bZx DAO (sau này đổi tên thành Ooki DAO) để tránh sự giám sát, và đã từng quảng bá trong cộng đồng rằng điều này có thể giúp tránh sự giám sát. Mục đích của vụ kiện bao gồm yêu cầu bồi thường, hoàn trả thu nhập bất hợp pháp, phạt dân sự, cấm giao dịch và đăng ký, cũng như cấm các hành vi khác vi phạm CEA và quy định của CFTC.

Hành động này đã遭 phải sự chỉ trích từ nhiều người trong lĩnh vực Web3, ngay cả trong nội bộ CFTC cũng có sự khác biệt. Ủy viên CFTC Summer K. Mersinger đã công khai bày tỏ sự phản đối và đã phát biểu ý kiến trên trang web của CFTC. Bà cho rằng, hành động của các cơ quan thực thi pháp luật đối với DAO và các thành viên của nó đang xâm phạm vào những lĩnh vực pháp lý chưa được biết đến, quyết định này thiếu cơ sở pháp lý rõ ràng và chưa được tham khảo ý kiến rộng rãi.

Bài viết này không thảo luận chi tiết về việc bZx có vi phạm hay không và vi phạm như thế nào, mà sẽ tập trung vào cấu trúc pháp lý của DAO và trách nhiệm tương ứng.

Hành động của CFTC lần này đã gây ra chấn động lớn trong lĩnh vực DAO, nguyên nhân chính là các thành viên của DAO đứng sau giao thức bZx có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý trực tiếp. Hiện tại, tiêu chuẩn để xác định xem có phải là thành viên hay không là có bỏ phiếu trong DAO hay không, vì bỏ phiếu đại diện cho việc tác động đến việc vận hành tổ chức. Mặc dù có vẻ vô lý, nhưng trong quá khứ đã có vô số luật sư cảnh báo rằng, nếu một DAO không có thực thể pháp lý, khi cần phải chịu trách nhiệm, nó có thể bị xác định là một công ty hợp danh thông thường, dẫn đến tất cả các thành viên DAO đều phải chịu trách nhiệm liên đới vô hạn. Đây là một trong những lý do quan trọng nhất khiến các DAO hiện nay tích cực thúc đẩy việc đăng ký thực thể.

Mặc dù trước đây hầu hết mọi người biết rằng có những rủi ro như vậy, nhưng hầu như không ai nghĩ rằng tình huống thành viên DAO bị liên đới trách nhiệm sẽ thực sự xảy ra. Một mặt, hầu hết các loại DAO cộng đồng còn chưa thiết lập được các hoạt động cơ bản, tự nhận không có gì rủi ro, nên dĩ nhiên sẽ không có nhận thức rủi ro khẩn cấp. Mặt khác, để thực sự thực thi hình phạt đối với thành viên DAO, độ khó trong việc thực thi rất lớn. Phần lớn thành viên DAO đều là ẩn danh, chỉ có một địa chỉ. Làm thế nào để theo dõi, theo dõi như thế nào, chi phí thực thi cao đến mức nào? Trừ khi có vấn đề nghiêm trọng cần FBI can thiệp, ai sẽ dành nhiều công sức để theo dõi hàng nghìn, hàng vạn địa chỉ ẩn danh phân bố trên toàn cầu chỉ vì một khoản tiền phạt nhỏ? Ngay cả khi chỉ truy tìm địa chỉ đã bỏ phiếu, thông thường, vài đề xuất tổng hợp lại cũng có vài trăm địa chỉ. Mọi người đều cho rằng pháp luật không xử lý đám đông, và tất cả đều tự cảm thấy không có gì sai trái.

Sự kiện này mặc dù đã tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, nhưng cá nhân tôi đánh giá rằng khả năng cao đây chỉ là một tiếng sét không mưa, mục đích chủ yếu là để răn đe các nhà điều hành của các giao thức DeFi, không nên nghĩ rằng việc giao quyền điều hành cho DAO có thể thoát khỏi trách nhiệm, đồng thời cũng cảnh báo cộng đồng không nên dễ dàng chấp nhận rủi ro. CFTC cũng đã đề cập trong tuyên bố rằng, "những hành động này là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của CFTC nhằm bảo vệ khách hàng Mỹ trong môi trường tài chính phi tập trung đang phát triển nhanh chóng."

Sự kiện lần này khiến mọi người nhận thức rõ hơn về một thực tế: trong hệ thống pháp luật hiện hành, DAO cần, và sẽ được yêu cầu chịu trách nhiệm pháp lý tương ứng.

Do đó, đối với DAO, việc hình thành cấu trúc pháp lý tổ chức hoàn chỉnh hơn vào thời điểm thích hợp (càng sớm càng tốt) gần như trở thành lựa chọn bắt buộc. (Tất nhiên, chắc chắn sẽ có một số DAO theo đuổi bản chất thuần túy của tiền điện tử, từ chối sự quản lý và thực hiện chống kiểm duyệt thông qua nhiều thiết kế khác nhau. Loại DAO này chắc chắn sẽ tồn tại lâu dài trong thế giới tiền điện tử, nhưng có thể không trở thành hình thức chủ đạo.)

Một lần nữa xem xét những bất lợi của việc không đăng ký thực thể, nếu bạn không phải là người lần đầu tiên quan tâm đến hướng này, có thể bạn đã thấy những giải thích tương tự ở nhiều nơi, chủ yếu có ba điểm:

1. DAO không có thực thể có thể bị coi là doanh nghiệp hợp danh thông thường, các thành viên trong những trường hợp cụ thể có thể phải chịu trách nhiệm liên đới vô hạn. Đây chính là tình huống hiện tại mà bZx đang phải đối mặt.

2. Rủi ro thuế, trong trường hợp không có thực thể, các thành viên có thể phải chịu trách nhiệm thuế mà lẽ ra không thuộc về mình trong một số trường hợp nhất định, ngay cả khi cá nhân đó không nhận được bất kỳ lợi ích nào.

3. Các hoạt động ngoài chuỗi bị giới hạn, không có thực thể đôi khi sẽ rất khó tương tác với các thực thể trong thế giới truyền thống, chẳng hạn như ký hợp đồng. Trong khi đó, nhiều hoạt động của DAO đã vượt ra ngoài phạm vi trên chuỗi, bước vào thế giới ngoài chuỗi.

Bất kỳ vấn đề nào ở trên đều sẽ ảnh hưởng lớn đến sự phát triển lâu dài của DAO.

Phần thứ hai

Vậy nếu muốn đăng ký, thì nên đăng ký ở đâu, đăng ký loại nào?

Dưới đây là danh sách các giải pháp phổ biến để tham khảo:

Công ty TNHH ( LLC )

Tại Hoa Kỳ, DAO có thể được thành lập dưới dạng công ty trách nhiệm hữu hạn (LLC), cho phép nó hoàn toàn tuân thủ luật pháp và yêu cầu thuế của Hoa Kỳ. Tại Hoa Kỳ, công ty trách nhiệm hữu hạn có thể được quản lý bởi các thành viên, không cần có hội đồng quản trị, giám đốc hay lãnh đạo, đặc điểm này cho phép LLC được DAO sử dụng một cách thuận tiện. Các bang như Delaware, Wyoming đã rõ ràng chấp nhận đăng ký LLC cho các tổ chức theo hình thức DAO.

LLC có thể được thành lập với mục đích kiếm lợi, thường là để đầu tư vào DAO. Mặc dù vẫn chưa có quy định rõ ràng, hầu hết các LLC yêu cầu các thành viên phải là nhà đầu tư đủ điều kiện và giới hạn số lượng thành viên tối đa là 99 người. Như vậy, ngay cả khi đối mặt với sự quản lý trong tương lai, vẫn có thể đảm bảo tuân thủ ở mức tối đa.

Cũng có một số nhóm đầu tư đăng ký LLC nhưng tự định nghĩa mình là câu lạc bộ đầu tư (Investment Club). Điều này có thể được coi là phiên bản thấp hơn của Venture DAO. Tên này không được sử dụng ngẫu nhiên, SEC có quy định rõ ràng về những loại nhóm nào được coi là câu lạc bộ đầu tư, nếu một tập thể đầu tư đáp ứng các điều kiện của câu lạc bộ đầu tư, thì có thể không bị SEC quản lý. Nhưng mọi thứ đều có cái giá của nó, câu lạc bộ đầu tư cũng có giới hạn tối đa là 99 người, và yêu cầu rắc rối nhất là tất cả các thành viên đều phải tham gia tích cực vào mỗi quyết định đầu tư. Ngay cả khi chỉ một thành viên không tham gia vào một giao dịch đầu tư nào đó, điều đó cũng có thể bị SEC coi là vi phạm.

Gần đây có một cơ quan khác đã đưa ra khái niệm sDAO, cho phép nâng giới hạn số lượng thành viên lên 499 người và thực hiện các khoản đầu tư ở các danh mục cụ thể với điều kiện là tất cả người tham gia đều là công dân Mỹ. So với đó, LLC không có hạn chế về quốc tịch đối với các thành viên. Hiện tại, kế hoạch này vẫn đang trong quá trình xác thực và tạm thời chưa có nhiều chi tiết.

Đầu năm nay, Quần đảo Marshall đã sửa đổi "Luật Tổ chức Phi lợi nhuận", cho phép bất kỳ DAO nào đăng ký tại quốc gia này dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn phi lợi nhuận, đồng thời được hưởng miễn thuế. Luật này cho phép đăng ký trong trường hợp một cá nhân chịu trách nhiệm toàn bộ về DAO. Đây là phiên bản ngoài khơi của cấu trúc Mỹ, nhưng không bị ràng buộc bởi luật liên bang Mỹ. Mặc dù LLC phiên bản Marshall có thể hoạt động kinh doanh bình thường, nhưng không được phân chia thu nhập hoặc lợi nhuận cho các thành viên DAO, và không áp dụng cho các loại DAO đầu tư.

quỹ nước ngoài

So với việc đăng ký DAO dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, hiện có nhiều lựa chọn đăng ký quỹ tại các địa điểm khác nhau trên thế giới. Lợi thế của quỹ là nó có thể "không có chủ", điều này sẽ làm giảm trách nhiệm pháp lý của đội ngũ sáng lập trong trường hợp xảy ra sự cố. Các địa điểm phổ biến để thành lập quỹ onshore là Thụy Sĩ và Singapore. Chúng cung cấp bảo vệ pháp lý tốt, nhưng DAO cần phải nộp thuế cho doanh thu. Các địa điểm đăng ký offshore chủ yếu là Quần đảo Cayman, Quần đảo Virgin thuộc Anh và những nơi khác. Trong đó, Quần đảo Cayman khá thân thiện với việc phát hành token, đây cũng là lựa chọn của khá nhiều DAO hiện tại. Sự khác biệt chính giữa onshore và offshore là offshore có miễn thuế. Quỹ được quản lý bởi hội đồng quản trị hoặc ban giám đốc, điều này phần nào hy sinh mức độ phi tập trung, mặc dù các chủ sở hữu token có thể hướng dẫn hội đồng quản trị hoặc ban giám đốc hành động thông qua việc bỏ phiếu. Quỹ đã được sử dụng phổ biến bởi các tổ chức liên quan đến blockchain trước khi DAO trở nên phổ biến, mọi người đều khá quen thuộc với mô hình này.

Hợp tác xã có giới hạn (LCA)

LCA là sự kết hợp giữa hợp tác xã truyền thống và công ty trách nhiệm hữu hạn (LLC), cung cấp sự linh hoạt hơn so với hợp tác xã truyền thống, đặc biệt là trong lĩnh vực đầu tư. LCA có thể cấu trúc tốt các thỏa thuận quản trị của DAO và điều lệ hiệp hội, chấp nhận quyền biểu quyết quản trị của các loại người tham gia khác nhau, đồng thời tuân thủ các nguyên tắc hợp tác. Bang Colorado có một bộ luật tương đối hoàn thiện dành cho LCA, do đó đã nhận được sự công nhận từ nhiều DAO.

Hiệp hội phi pháp nhân phi lợi nhuận (UNA, Unincorporated Nonprofit Association)

UNA là một hình thái mới mà mọi người đã tập trung khám phá trong năm qua. UNA cho phép xác định thành viên một cách rất linh hoạt, cho phép thành viên ẩn danh, cho phép lưu thông thuận tiện, những đặc điểm này phù hợp tốt với các DAO cộng đồng hiện có. UNA có thể hoạt động kinh doanh có lợi nhuận, nhưng toàn bộ tổ chức cần duy trì tính phi lợi nhuận, vì không được phân chia lợi nhuận. Tuy nhiên, UNA là một thực tiễn tương đối mới, và hiện tại các bang ở Mỹ không có sự hiểu biết đồng nhất về UNA, thiếu các án lệ tương ứng, điều này có thể dẫn đến việc UNA không được công nhận trong một số trường hợp cụ thể, từ đó gây ra rủi ro. Hơn nữa, UNA phù hợp hơn với các nhân sự chính và hoạt động kinh doanh dựa vào DAO ở Mỹ, tổ chức cần phải nộp thuế tại Mỹ.

Quỹ tín thác mục đích đặc biệt

Hình thức của tín thác mục đích đặc biệt thường là DAO chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ tài sản cho người ủy thác và thông qua hợp đồng tín thác ủy thác cho người ủy thác thực hiện các hoạt động kinh doanh. Cách này không chỉ giải quyết vấn đề thực thể ngoại tuyến mà còn bảo vệ cả thành viên DAO và người ủy thác khỏi trách nhiệm hữu hạn. Một trong những vấn đề chính khi đưa cấu trúc pháp lý vào DAO là việc tuân thủ các quy định được thiết kế cho tổ chức truyền thống có thể làm tổn hại đến sự phi tập trung và tự do của DAO. Đặc biệt là hầu hết các cấu trúc pháp lý đều cần sự phê duyệt của chính phủ để hoàn tất. Tuy nhiên, tín thác mục đích đặc biệt thành lập theo luật của Đảo Guernsey đã loại bỏ vấn đề này. Nó không cần sự phê duyệt của chính phủ, không cần duy trì báo cáo. Tín thác sẽ có hiệu lực khi có sự chuyển nhượng tài sản theo hợp đồng tín thác. Tuy nhiên, các tình huống áp dụng tín thác mục đích đặc biệt chủ yếu là đại diện cho các ủy ban trong DAO hoặc SubDAO thực hiện các hoạt động cụ thể, việc đóng gói toàn bộ DAO thành cấu trúc tín thác vẫn còn cần khám phá.

Tất cả các phương án đã được thảo luận ở trên đều giải quyết được ba vấn đề ban đầu. Nhưng trên cơ sở đó, mỗi phương án lại có những đặc điểm riêng. Cấu trúc pháp lý của DAO thường phải thích ứng với các tình huống phức tạp trong thiết kế thực tế, các yếu tố cần xem xét bao gồm khu vực quốc gia nơi các thành viên chính tham gia, cấu trúc quản trị mong muốn, mức độ phi tập trung, hướng kinh doanh chính, quy mô và tính bền vững của các thành viên DAO, chiến lược token, chiến lược SubDAO, chi phí đăng ký, v.v.

Cấu trúc pháp lý của DAO và các thực tiễn liên quan là một lĩnh vực rất mới, chưa hình thành sự đồng thuận và thực tiễn tốt nhất, cần được khám phá thêm.